برق ساختمان چیست ؟
از زمانی که پای خود را داخل یک ساختمان میگذارید با برق آن سروکار دارید؛ چرا که حتی خاموش بودن یک لامپ هم میتواند در کار و زندگی ما تاثیر داشته باشد. به همین دلیل برق از عناصر مهم در یک ساختمان است. تامین برق ساختمان با انجام مراحل سیم کشی انجام میشود و برای قسمتهای مختلف ساختمان برق را تامین می کند.
هر چند برق ساختمان در نگاه اول ساده و آسان به نظر برسد؛ اما کاری کاملا تخصصی و پیچیده است و باید مطابق با یک سری استانداردها انجام شود؛ چرا که اگر اختلالی در سیم و مراحل آن ایجاد شود؛ حوادثی به دنبال خواهد داشت.
استانداردهای برق کشی ساختمان یک سری قواعد و اصولی است که باید حتما در برق کشی رعایت شود که برخی از آنها به شرح ذیل هستند:
برای این که بخواهید برق را در یک ساختمان به جریان بندازید باید ولتاژ را در نظر داشته باشید. ولتاژهای شهری معمولا ۲۲۰ ولت است. ولتاژ ۲۲۰ تا ۳۸۰ ولت سیم ۱٫۵ متری نیاز دارد و برای ولتاژ ۲۰ کیلو ولت باید از سیم ۳ متری استفاده کنید.
کلید محافظ جان که در دنیای برق با نام RCD یا RCCB عنوان میشود، کلیدی است که اگر بین جریان رفت و برگشت اختلافی وجود داشته باشد سریعا مدار را قطع کرده و از جریان گرفتن نیرو جلوگیری میکند. کلید محافظ جان جریان رفت و برگشت را مقایسه کرده و تفاوت بین آن را در نظر دارد.
کلید محافظ جان طوری طراحی شده است که پیش از این که به فرد یا وسایل آسیبی برسد جریان مدار را قطع میکند. از این رو یکی از اصول و قواعد برای برق ساختمان استفاده از کلید محافظت از جان با جریان نشستی حداکثر ۳۰ میلی آمپر است.
سیم کشی ساختمان در برق بسیار مهم است. سیم کشی باید در تمام مراحل به جز اعلام حریق سه سیمی باشد؛ البته لازم به ذکر است بعضی از اعلام حریقها نیز سه سیم میباشند. سیم برای پریزها باید ۲٫۵ در ۳ میلی متر مربع باشد و سیم برای روشنایی ساختمان باید ۱٫۵ در ۳ میلی متر مربع باشد.
اگر در حوزه برق و صاعقه تحقیق کرده باشید احتمالا با نام چاه ارت برخورد کردید. چاه ارت نوعی چاه است که در چاله عمیق با قرارگیری یک سیم مسی و صفحه ای روی آن قرار داده میشود و اطراف آن را از مواد بنتونیت میپوشانند و سیم مسی را بیرون چاه ارت میکشند و تابلو تست باکس اتصال داده و به دستگاه الکترونیک متصل میکنند. وجود چاه ارت باعث شده تا در هنگام نشت جریان از جان افراد و دستگاههای برقی محافظت شود.
در استانداردهای برق ساختمان برای حفر چاه ارت باید کارتکس چاه انجام شده و چاه هم مقاومت ۲ اهم داشته باشد.
زمانی که بخواهید پریز برق ساختمان را نصب کنید باید حداقل فاصله نصب پریز از کف ساختمان ۳۰ سانتی متر باشد. همچنین کلید هم باید با کف ۱۱۰ سانتی متر فاصله داشته باشد.
البته پریز برای آشپزخانه، پشت بام و پارکینگ ساختمان باید ۱۱۰ سانتی متر از کف فاصله داشته باشد و پریزهایی که برای پارکینگ و پشت بام کار گذاشته میشوند، باید دارای درپوش باشند تا از باران و برف محافظت شوند و رطوبت را به خود راه ندهند.
از طرفی لازم به ذکر است اگر بخواهید در بالای شیرگاز پریز قرار بدهید باید پریز و شیرگاز از هم ۵۰ سانتی متر حداقل فاصله داشته باشند.
فیوزی که برای روشنایی استفاده میشود با کولر گازی ظرفیت متفاوتی دارد. ظرفیت فیوز برای روشنایی باید ۱۰ آمپر و برای پریز ۱۶ آمپر باشد. کنتور و کولر گازی به ترتیب ۲۵ و ۲۰ آمپر ظرفیت دارند.
در هر ساختمان یک سری محلهایی وجود دارد که رطوبت بیشتری نسبت به جاهای دیگه دارند. در صورت نصب وان در ساختمان باید از کلید حفاظت جان مجزا استفاده کرد. همچنین در محیطهای مرطوب باید برای هم ولتاژ کردن تجهیزات برقی، هم بندی انجام شود: هم بندی یکی از اصولیترین روشها، برای جلوگیری از برق گرفتگی در یک ساختمان است.
همانطور که میدانید برای هر پریز، یک فاز و نول میخواهیم؛ از این رو بین دو پریز، دو رشته سیم ۲٫۵ متری قرار داده میشود و برای هر پریز برق ۴ رشته سیم دارید و با استفاده از ترمینال به پریز وصل میشود.
تحقیقات نشان داده در ایران مرگ و میر ناشی از برق گرفتگی سالانه بیشتر از ۷۰۰ نفر است؛ چرا که برق یک نیروی پر قدرت است که اگر از آن به درستی استفاده نشود، خطرات زیادی به دنبال خواهد داشت؛ از این رو برق ساختمان باید توسط افرادی راه اندازی شود که به ابزار و استانداردها کاملا آشنایی دارند.