انواع کابل در صنعت برق و ساختمان

کابل یکی از ابزارهای مورد استفاده در صنعت برق و دنیای امروزی است. در هر صنعت و حوزه‌ای که دقت کنید، در محل کار و یا حتی منزل، کابل کاربرد دارد. کابل تعریف متعددی دارد که متداول ترین آن، قرارگیری چند رشته کابل در کنار یک دیگر همراه با یک غلاف مشترک است. کابل با توجه به کاربرد انسان در صنایع مختلف، کارایی متفاوتی دارد که از آن می‌توان برای انتقال سیگنال و ایجاد ارتباطات مخابراتی اشاره کرد.

بررسی ساختار کابل

کابل‌ها از اجزای گوناگونی تشکیل شده است که بعضی از آن‌ها مشترک هستند؛ اما برخی دیگر متفاوت می‌باشند. ساختارهایی که کابل دارد و مشترک هستند، هادی است و غلاف دار می‌باشد. از طرفی برخی دیگر از کابل‌ها دارای دو جزء دیگر اعم از زره و حفاظت الکتریکی است.

هادی

هادی که در علوم به آن رسانا هم گفته می‌شود، این وظیفه را برعهده دارد تا جریان الکتریکی را انتقال دهد. معمولا برای انتقال الکتریسته از چهار فلز اعم از آلومینیوم، مس، نقره و طلا به عنوان هادی استفاده می‌کنند. از طرفی مس معمولا بیشترین کارایی را دارد و در اغلب کابل‌ها به کار می‌رود و در مواردی که وزن کابل باید پایین باشد از آلومینیوم استفاده می‌کنند؛ چرا که آلومینیوم هم مقاومت الکتریکی آن بالاست و هم وزن پایینی دارد. از طرفی طلا و نقره به دلیل قیمت بالایی که دارند در طراحی و ساخت کابل استفاده نمی‌شوند.

عایق

عایق عموما از جنس پلیمر است؛ عایق‌ها به صورت کلی به دو دسته ترموست و ترموپلاستیک تقسیم می‌شود. عایق ترموپلاستیک همان طور که از نامش پیداست، در مقابل حرارت بسیار حساس بوده و زمانی که حرارت از مقدار معینی بالاتر برود، تغییر شکل می‌دهد و در مواردی هم ذوب می‌گردد. عایق‌ها به دسته بندی PE و PVC و LSZH تقسیم می‌شود که پی وی سی پر کاربرد ترین آن‌ها در دنیای کابل است. ضمنا عایق ترموست در مقابل حرارت مقاومت کرده و همین طور دچار تغییر شکل نخواهد شد.

انواع کابل بر اساس سطح ولتاژ

کابل‌ها از جنبه‌های مختلف می‌توانند تقسیم بندی شوند. کابل‌ها معمولا برای انتقال الکتریسیته به ۴ دسته کلی تقسیم می‌شوند که در ادامه به بررسی هر یک از آن‌ها خواهیم پرداخت.

کابل فشار ضعیف که به آن LV هم گفته می‌شود برای نقل و انتقال ولتاژ پایین حدودا ۱۰۰۰ ولت کارایی دارد. در مصارف معمولی اعم از کابل کشی برق منازل و ساختمان‌های معمولی از این مدل کابل استفاده می‌کنند. همچنین کابل فشار متوسط یا همان MV برای ولتاژ ۱ تا ۳۳ کیلو وات کاربرد داشته و برای نقل و انتقال برق در فواصل کم مورد استفاده قرار می‌گیرد که پست‌های توزیع برق یکی از کاربردهای آن است.

کابل فشار قوی یا HV، برای ولتاژهای نسبتا بالا کاربرد دارد. این مدل کابل بین ۳۳ تا ۲۳۰ کیلو ولت را جابه جا می‌کند. از طرفی کابل فوق فشار قوی یا همان EHV برای ۲۳۰ کیلو ولت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

انواع کابل بر اساس شکل رسانا

مدل دیگری از کابل‌ها که آن‌ها را بر آن اساس دسته بندی می‌کنند میزان انعطاف پذیری آن‌هاست. از جمله فاکتورهای اصلی برای تعیین کردن مقدار انعطاف کابل، شکل رسانای آن می‌باشد. کابل‌ها بر اساس شکل رسانا هم به سه دسته تقسیم می‌شوند. اولین مدل آن مفتولی است.

کابل مفتولی دارای رسانایی به شکل مفتول است که سطح مقطع آن دایره‌ای یا مثلثی شکل می‌شود به این مدل کابل، کابل کلاس یک هم گفته می‌شود که کم‌ترین مقدار انعطاف پذیری را دارد. مدل دیگری از کابل نیمه افشان است. کابل رسانای نیمه افشان از چندین مفتول ساده تشکیل شده که به دور هم تابیده شده‌اند. این مدل کابل را کلاس ۲ هم می‌گویند که انعطافش از کابل کلاس ۱ بیشتر است. کابل مدل افشان که رشته‌ای است در این دسته بندی بیشترین انعطاف را داشته و برای میزان خمیدگی و جابه جایی کابل هم بیشترین مقدار را دارد. این مدل کابل دو کلاس ۵ و ۶ دارد.

معرفی پرکاربردترین کابل‌ها

کابل کواکسیال یکی از کابل‌های پر کاربرد است که در زبان فارسی به آن هم محور هم می‌گویند، این مدل کابل برای آنتن آنالوگ و دیجیتال کارایی دارد. کابل کواکسیال دارای مقاومت بالا در مقابل نویز است اما به دلیل افت سینگال امروزه کمتر از آن استفاده می‌کنند.

کابل فیبر نوری

این مدل کابل هزینه و قیمت بالایی دارند. کابل فیبر نوری از رشته نازک و باریک تشکیل شده است که نور را انتقال داده؛ طوری که از یک سر آن وارد و از دیگری خارج می‎شوند. کابل نوری امروزه در امکان مجهز مانند موارد پزشکی و نظامی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کابل زوج تابیده

این مدل کابل در همه جا کاربرد دارد؛ شبیه به کابل تلفن است، اما هر کابل از ۴ زوج سیم تشکیل شده است که هر کدام از آن‌ها رنگ خاصی دارند. سوکت کابل زوج تابیده مشابه تلفن است و همه آن RJ45 هستند.