گردشگری تفرجی (تفریحی) آشناترین و مرسوم‌ترین روش گردش است که هدف گردشگر استراحت، تفریح و لذت بردن از یک سفر می‌باشد. در صنعت گردشگری، گردشگری تفرجی و مسافرت برای تفریح در کانون توجه است. در کشورها یا مکان هایی که پذیرای گردشگرند، کسانی مسافر تفریحی محسوب می‌شوند که در مقصد به تفریح و تفرج می‌پردازند، از اماکن دیدنی بازدید می‌کنند، سوغات می‌خرند، عکس می‌گیرند. سرانجام اینکه برای دوره‌های کوتاه‌مدت در آن مکان‌ها اقامت می‌گزینند.
در این نوع گردشگری، گردشگری ساحلی بسیار مورد توجه است و گردشگران به سواحل نقاط مختلف سفر می‌کنند. در این نوع گردشگری کشورهایی همچون اسپانیا، ایتالیا، ترکیه، یونان، آمریکا توانسته اند بیشترین جاذبه‌ها را فراهم آورند. بیشتر تلاش بازاریاب‌ها و پژوهشگران صرف درک این گروه می‌شود و می‌کوشند تا چنین گردشگری را میان گروه هایی از افراد که از نظر اجتماعی، ترکیب جمعیتی یا روان شناسی ویژگی‌های مشابه دارند، تقسیم کنند. با توجه به اینکه ایران کشور گرمی است و هزاران کیلومتر مرزآبی با دریای خزر در شمال و خلیج فارس و دریای عمان در جنوب دارد در این زمینه کشوری با توانایی‌های بالقوه می‌باشد.
گردشگری تفرجی تقریباً برای همگان آشنا است. همه افراد در بازه زندگی خود خاطره‌ای از یک سفر تفریحی را دارند. سفر با انگیزه تفریح و لذت از طبیعت، محیط یا آثار باستانی چیزی نیست که نیازمند تعریف مجدد باشد. شاید گردشگری روستایی و گردشگری طبیعت را بتوان زیرمجموعه همین روش دانست. به‌طور کلی برای شناخت بهتر این نوع گردشگری در مقاله حاضر به بحث بیشتری پرداخته شده است.
ریشه‌های گردشگری تفرجی
از گذشته‌های دور سفر بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی بشر بوده است. انسان‌های نخستینی که اجداد ما بودند، تنها به دنبال غذا و آب و محل مناسب برای زندگی سفر می‌کردند. اما ما عادت سفر کردن را از آن‌ها به ارث برده‌ایم. اجداد ما اغلب در جستجوی نیازهای اصلی زندگی و تأمین امنیت وادار به سفر می‌شدند. اما امروزه سفر برای ما معانی وسیع‌تری دارد. مفهوم سفر برای تفریح مفهومی است که در پیشینیان ما وجود نداشته است. بیشتر از چندین قرن از پیدایش آن نمی‌گذرد.
در واقع سفر تفریحی از ابداعات انگلستان بود و ریشه در عوامل جامعه شناختی داشت. بریتانیا نخستین کشور اروپایی بود که انقلاب صنعتی را آغاز نمود و جامعه صنعتی نخستین جامعه‌ای بود که فرصت تفریح را برای تعداد روزافزونی از مردم فراهم می‌آورد. در شروع کار این تفریحات برای طبقه کارگری ممکن نبود بلکه صاحبان ماشین تولید مالکین کارخانجات و تجار و اقتصاد مدارها از این فرصت بهره‌مند بودند. بدین ترتیب طبقه متوسط جامعه هم پدید آمد.
در نامگذاری بسیاری از این مناطق ردپایش از اصل و ریشه بریتانیایی دیده می‌شود. مثلاً در اولین مرکز تفریحی ایام تعطیلات در پاریس بود مراسم ویژه‌ای به نام پرومناد دزانگلی برگزار می‌شود. در بسیاری از دیگر ایام تاریخی اروپا و حتی نامگذاری هتل‌های قصرگونه نیز این قاعده مستثنی نیستند و نام‌هایی چون هتل بریستول، کارلتون و مجستیک جملگی نشان از تأثیرگذاری‌های مشتریهان انگلیسی دارند.
خلاصه و جمع‌بندی
گردشگری تفریحی می‌تواند داخلی و یا خارجی باشد. افراد پولدار بیشتر به دنبال مقاصد خارج از کشور و افرادی با توان مالی کمتر اغلب به دنبال مقاصد داخل کشور هستند. اما این دسته‌بندی مطلق نیست و یک گردشگر واقعی برای انتخاب مقصد سفر خود، علاوه بر هزینه سفر و زمانی که باید برای سفر کنار بگذارد، به آب و هوا، طبیعت و فرهنگ کشور یا شهر مقصد نیز توجه می‌کند. با توجه به علایق و بودجه و زمان فراغتش مقصد سفر را انتخاب می‌کند.
ایران جاذبه‌هایی طبیعی و ظرفیت‌های توریستی بسیار بالایی دارد. با این وجود هنوز هم نتوانسته آنطور که باید و شاید در عرصه جذب توریست بین‌المللی ظاهر شود. گردشگران خارجی به ایران جذب نمی‌شوند زیرا همه می‌دانیم مشکل کجاست. امروزه صنعت توریسم یکی از بزرگ‌ترین و سودآورترین صنعت‌ها به حساب می‌آید. ولی برای کسب توانایی در این صنعت پیش از هرچیز یک برنامه‌ریزی طولانی مدت لازم است که طی آن تمام مقاصد گردشگری داخلی تجهیز و آماده پذیرفتن مهمانان شوند. سپس با استفاده از ابزار قدرتمند تبلیغات اقدام به جذب گردشگر خارجی به داخل ایران صورت گیرد.
در تمام دنیا تعداد کشورهایی با طبیعت منحصر به فرد آنقدر زیاد است که رقابت در عرصه گردشگری روز به روز تنگ‌تر می‌شود. هیچ گردشگری بدون انگیزه کافی پول خود را صرف ورود به کشوری که طبیعتی زیبا دارد نمی‌کند. بلکه زمانی این کار را می‌کند که مطمئن باشد بین کشورهایی با طبیعتی مشابه بهترین انتخاب را می‌کند و بهترین خدمات را نیز دریافت می‌کند.
