به طور کلی ۴ روش برای تحلیل سربندی الکتروموتور وجود دارد، یا به عبارت دیگر با این ۴ روش می‌توان تعیین کرد که موتور باید به صورت ستاره سربندی شود یا مثلث. ما در این مقاله قصد داریم، ۲ روش را توضیح داده و برای درک بهتر، مثال‌هایی را بررسی نماییم.
نکته: همانطور که در مقاله‌ی “آموزش سربندی الکتروموتور ها” توضیح داده شد، اگر اتصال الکتروموتور به صورت ستاره باشد، ولتاژ قابل تحمل کلاف برابر VL/√۳ ولت (در شبکه برق ایران ۲۲۰ ولت) بوده و روی کلاف، ولتاژ VL/√۳ ولت قرار می‌گیرد، و اگر اتصال به صورت مثلث باشد، ولتاژ قابل تحمل کلاف و ولتاژی که روی کلاف قرار می گیرد، همان ولتاژ خط یعنی VL (در شبکهی برق ایران ۳۸۰ ولت) است.
روش تحلیل اول سربندی الکتروموتور
مثال اول: روی پلاک موتور، ولتاژ ۲۳۰/۴۰۰ ولت Y / ∆ نوشته شده است. در این حالت برای تشخیص سربندی، ابتدا علامت Y / ∆ و ولتاژ بیشتر یعنی ۴۰۰ ولت را خط زده و هر ولتاژی که باقی ماند، ولتاژ دو سره کلاف است. لذا این سوال را از خود می‌پرسیم که کدام نوع سربندی با ولتاژ ۲۳۰ ولت سنخیت دارد؟ همانطور که توضیح داده شد، در شبکه برق ایران در اتصال ستاره روی هر کلاف ۲۲۰ ولت قرار می‌گیرد، لذا در این مثال سربندی به صورت ستاره خواهد بود.
مثال دوم: روی پلاک موتور، ولتاژ ۳۸۰/۶۶۰ ولت Y / ∆ نوشته شده است. در این حالت نیز علامت Y / ∆ و ولتاژ بیشتر ۳۸۰/۶۶۰ را خط زده، و ولتاژی که باقی می‌ماند، ولتاژ دو سر کلاف است. در این مثال ۳۸۰ ولت دو سره هر کلاف قرار می‌گیرد، لذا همانطور که پیش تر توضیح داده شد، اتصال مثلث با ولتاژ ۳۸۰ ولت سنخیت داشته و اتصال به صورت مثلث خواهد بود.
در صورتی که علاقه‌مند به یادگیری عمیق‌تر و عملی‌تر این مطالب هستید، حتما در دوره آموزشی برق صنعتی آکادمی ادیسون شرکت کنید.
روش تحلیل دوم سربندی الکتروموتور
در این روش، باید ولتاژ قابل تحمل کلاف را مشخص نماییم، این ولتاژ، از روی پلاک موتور قابل تحلیل است.
مثال اول: روی پلاک موتور، ولتاژ ۲۲۰/۳۸۰ ولت Y / ∆ نوشته شده است. این ولتاژ گویای آن است که اگر موتور به صورت مثلث سربندی شود، کل ولتاژ ۲۲۰ ولت دو سر کلاف قرار می‌گیرد و اگر موتور به صورت ستاره سربندی شود، طبق تعریف ولتاژ ۳√/۳۸۰ ولت یعنی ۲۲۰ دو سر کلاف قرار می گیرد. واضح است که هر دو مقدار برابر با ۲۲۰ ولت است، لذا ولتاژ قابل تحمل کلاف، برابر با ۲۲۰ ولت می باشد.
نکته ۱: هر ولتاژی که کنار علامت مثلث نوشته شود، همان مقدار ولتاژ قابل تحمل کلاف است.
نکته ۲: حتما به ولتاژ شبکه ی برق ایران دقت کنید. لذا اگر در کشور های دیگری هستید، ولتاژ شبکه ی آن کشور را در نظر بگیرید.
اکنون بعد از پیدا کردن ولتاژ قابل تحمل کلاف (۲۲۰ ولت) در مثال اول، مقدار ولتاژ شبکه ی برق ایران یعنی ۳۸۰ ولت را در نظر می گیریم. لذا باید طوری این موتور را سربندی کرد که مقدار ولتاژ، کمتر یا بیشتر از مقدار ولتاژ قابل تحمل کلاف نباشد، در این مثال اگر اتصال به صورت مثلث باشد، مقدار ۳۸۰ ولت روی هر کلاف قرار گرفته و به کلاف ها آسیب می رساند، لذا در این حالت اتصال باید به صورت ستاره انجام شود.
چالش های موجود در سربندی الکتروموتور ها
گاهی اوقات برخی از الکتروموتورها اطلاعات محدودتری را در مورد ولتاژ و نحوه ی سربندی در اختیار ما میگذارند که ممکن است برای سربندی آن ها دچار چالش شویم. لذا در این قسمت قصد داریم چند مورد از این موارد چالشی را در قالب مثال توضیح داده و حل نماییم.
مثال اول: روی پلاک موتور، ولتاژ ۴۰۰ ولت ∆ نوشته شده است. سربندی به چه صورت انجام می شود؟
طبق روش دوم تحلیل، ولتاژ قابل تحمل کلاف در این موتور برابر با ۴۰۰ ولت بوده و با توجه به آن که شبکهی برق ایران ۳۸۰ ولت است، برای آن که به موتور آسیبی وارد نشود، باید طوری سربندی را انجام داد تا کل ولتاژ شبکه، روی کلاف ها قرار گیرد، لذا باید آن را به طور مثلث سربندی نمود، زیرا در اتصال مثلث، ولتاژی که روی هر کلاف قرار می گیرد برابر با کل ولتاژ شبکه، یعنی ۳۸۰ ولت است.
مثال دوم: روی پلاک موتور، ولتاژ ۲۳۰ ولت ∆ نوشته شده است. سربندی به چه صورت انجام می شود؟
در این مثال، با توجه به روش تحلیل دوم، ولتاژ قابل تحمل کلاف ۲۳۰ ولت است، لذا اگر در شبکه ی ایران این موتور را به صورت مثلث سربندی نماییم، کل ولتاژ شبکه، روی کلاف قرار گرفته و موتور می سوزد، بنابراین این موتور را باید به صورت ستاره سربنده نمود تا روی کلاف ها ولتاژ ۲۲۰ ولت قرار گیرد.
