گردشگری شهری سفر به مناطق شهری با انگیزه بازدید از جاذبه‌ها و استفاده از تسهیلات و خدمات شهرها است که آثار متفاوتی را برجای می‌نهد. نواحی شهری به علت آنکه جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی بسیار دارند غالباً مقاصد گردشگری شهری مهمی محسوب می‌شوند. شهرها معمولاً جاذبه‌های متنوع و بزرگی شامل موزه ها، بناهای یادبود، سالن‌های تئاتر، استادیوم‌های ورزشی، پارک ها، شهربازی، مراکز خرید، مناطقی با معماری تاریخی ومکان هایی مربوط به حوادث مهم یا افراد مشهور را دارا هستند که خود گردشگران بسیاری را جذب می‌کند.
همراه با توسعه گردشگری در نواحی شهری، برای برآوردن نیازهای گردشگران، خدمات حمایتی بیشتری نظیر رستوران و محل اقامت ساخته می‌شود، البته بازدید کنندگانی که از خارج شهر می‌آیند تنها کسانی نیستند که از این امکانات استفاده می‌کنند وخود مردم شهر هم از زیرساخت‌ها بهره‌مند می‌شوند. در میان انواع گردشگری این شیوه از گردشگری در مقابل گردشگری روستایی قرار می‌گیرد. در مقام مقایسه تسهیلات گردشگری در این شیوه بسیار بیشتر است و جذب گردشگران را افزایش می‌دهد.
در واقع امروزه مفهوم گردشگر و گردشگری جایگاه مناسبی را در میان مردم کسب کرده است. گردشگری پدیده‌ای نوین و معاصر به عنوان یکی از فرایندهای تولید کننده فضا ازمختصات بنیادین جوامع شهری است که درشهرهای پرازدحام پرتراکم و الوده با فعالیت‌های سخت و کسالت آور انسان شهری را قادر به تحمل و تداوم زندگی می‌کند محیط‌های شهری بدلیل تمرکز جمعیت فشارها و خستگی‌های ناشی ازکار بعنوان مبدا مسافرت گردشگران و ازطرف دیگر با امکانات رفاهی فرهنگی بهداشتی ارتباطات بازرگانی و داشتن جاذبه‌های تاریخی توریستی بعنوان مقصد توریست‌ها بشمار می‌آید.
دلایل گردشگری شهری
چهار ویژگی قابل قبول و متداول شهرها عبارتند از:
- تراکم زیاد فیزیکی ساختار
- مردم و نقش‌ها و گوناگونی فرهنگی ـ اجتماعی
- چند نقش گرایی اقتصادی
- مرکزیت عینی در شبکه داخل شهری و منطقه ای
وقتی شهرها به عنوان شهری گردشگر پذیر عمل کرده وتوسعه می‌یابند، این پیچیدگی‌ها با فشردگی بیشتری در ساختار و ماهیت گردشگری حل می‌شود. همچنین تمایزی را در پردازش فضای شهری پیرامون گردشگری شکل می‌دهد. در نهایت آثاری را برا جای می‌نهد که در کنشگری دوسویه گردشگرـمیزبان نماد می‌یابد.
در این میان کنشگری گردشگران درفضاهای شهری پیرامون جاذبه‌ها، بافت شهر، خرید، اسکان و فعالیت‌های جنبی است که در رویکرد به موزه ها، تئاترها، نمایشگاه ها، مراکز تفریحی و نظیر اینها تبلور می‌یابد. این گونه از گنشگری گردشگری در فضای شهری در راستای انگیزه‌های متفاوتی شکل می‌گیرد که شامل موارد زیر می‌باشد.
- دیدار دوستان و خویشاوندان
- مسافرتهای تجاری
- حضور در نمایشگاهها و کنفرانسها
- بازدید از میراث فرهنگی
- سفرهای مذهبی (زیارت)
- به منظور حضور در حوادث
- خریدهای تفریحی
- سفرهای روزانه
- دلایل شخصی
بر مبنای این انگیزه ها کنشگری در فضای شهری چند بعدی می‌باشد که برآورد کننده یک رویکرد به درون در پاسخگویی به نیازهای اقتصادی و یک رویکرد به بیرون در کنش متقابل فرهنگی یا در بعضی موارد تضادهای ناشی از آن است
خلاصه و جمع‌بندی
همگام با توسعه گردشگری در نواحی شهری، برای برآوردن نیازهای گردشگران، خدمات حمایتی بیشتری نظیر رستوران و محل اقامت ساخته می‌شود. اگر چه این نکته قابل ذکر است که بازدیدکنندگانی که از خارج شهر می‌آیند تنها کسانی نیستند که از این امکانات استفاده می‌کنند.توسعه زیر بناهای گردشگری سهم زیادی در تغییرات شکل و کارکرد نواحی شهر داشته و تصویر شهر تحت تاثیر انواع هتل‌ها و خدمات جنبی ارائه شده، قرار می‌گیرد.
به علاوه دراین بین رشد فزآینده میل به تمایززدایی در پسامدرنیته، مرزهای بین کار و اوقات فراغت را درهم ریخته و کار به جزیی از زندگی معاصر بدل گشته است. با از بین رفتن تمایز میان کار و اوقات فراغت، این دو در کلیتی یکسان ذوب شده و به شکل‌گیری سبکی از زندگی، که سبک اکسپرسیونیستی نامیده می‌شود، منتهی گردیده است. در این سبک از زندگی، انسان سعی می‌کند چیزی را به وجود آورد که زندگی‌اش را مهیج و لذت بخش نماید. از مشخصه‌های این سبک زندگی، پویایی و انعطاف‌پذیری زیاد آن است.
این سبک زندگی در همپوشی با شهرنشینی گستره وسیعی می‌یابد و میل به گذران اوقات فراغت را در پیرامون این گونه از سبکمندی زندگی در شهرها افزایش می‌دهد.از این رو شهر نشینی نیز امر گردشگری را تسهیل نموده است به گونه‌ای که فشردگی فضا ـ زمان در بستر سازی پسامدرن، درصد بالایی از شهرنشینی را شکل داده و تبیین علیت انباشت سرمایه را در کلان شهرها سبب گردیده است و همراه با آن برآورد فضاهای گذران اوقات فراغت را در رابطه با مکان گذران اوقات فراغت در شعاع‌های متفاوت برای پاسخگویی به نیازهای این گونه از سبک زندگی و همچنین تدارک کسب سود را در روندی از سرمایه گذاری در مکان به دنبال دارد.
